Geen zorgen met belevingsgerichte zorg.

Een systeem van controle en regels neemt de overhand binnen de zorg; met toepassing van “belevingsgerichte zorg” is er echter een oplossing.

De zorg krijgt harde kritiek. Er werd een “zwarte lijst” gepubliceerd en met regelmaat lezen we over schrijnende situaties in zorgcentra. Beleid vanuit Den Haag en personeelstekort worden als oorzaak gezien. Veel discussies zijn negatief en competitie-gericht waardoor we vergeten waar de zorg echt over gaat. Belevingsgerichte zorg gaat terug naar de kern van waar zorg voor staat.

Het centraal stellen van de cliënt, inspelen op de individuele behoeften en meegaan in de persoonlijke beleving. Dat is waar belevingsgerichte zorg bij dementie om draait. We hebben immers te maken met mensen die allemaal uniek zijn.

Deze visie staat in schril contrast met de werkelijkheid. Zo kreeg Wendeline Roest, verantwoordelijke verzorgende IG bij Stichting de Waalboog Nijevelt in Nijmegen, onlangs nog veel aandacht via haar Facebookpagina door haar digitale brief gericht aan Staatssecretaris Van Rijn. “Het grootste issue in Nederland is dat we geen risico’s meer willen lopen. We willen voorkomen dat mensen ziek worden, dat ze vallen en daarom zijn er allemaal regels opgesteld die de vrijheid voor de bewoners in zorginstellingen beperken. Maar deze mensen leven al langer dan wij. In hun belevingswereld zijn deze risico’s helemaal niets om druk over te maken.” Wendeline vertelt: “Voor mij gaat vrijheid boven veiligheid. De bewoner verdient een leefmilieu waar ze zich prettig en thuis voelt.” Bij stichting de waalboog doen ze het anders volgens Wendeline: “Wij werken onder het motto ‘Samen zorgzaamheid’. Samen een thuisklimaat creëren, waarbij de familie een leidende rol kan spelen, omdat zij weten hoe het thuis was. Routines en gewoonten van de bewoner moeten in stand worden gehouden, zodat ze zoveel mogelijk in hun vrijheid kunnen leven.”

Helga Mathijssen, verzorger IG bij Vitalis Peppelrode in Eindhoven, vult aan; “Je hoofdtaak is om in te spelen op de behoeftes van de bewoners. Belevingsgerichte zorg is constant je zintuigen gebruiken. Je kunt pas een beleving leveren, wanneer je zelf een beleving ervaart.” Uit ervaring weet Helga te vertellen: “Door onrustige bewoners individueel te prikkelen, persoonlijke aandacht of met hulpmiddelen, raken ze ontspannen. En dan is ineens een gesprekje, al is het maar kort, ineens wel mogelijk.” Het bijkomend voordeel voor Helga is dat de verzorging dan ook een stuk efficiënter verloopt:  “Dan heb ik dat daarmee toch maar weer gewonnen.”

Astrid van Mulken is met projecten zoals ‘De straat van Porthos’ en de ‘Snoezelexpres’ als Coach Belevingsgerichte Zorg bij Zuyderland Zorgcentra één van de grondleggers. Uit haar expertise vertelt ze: “Belevingsgerichte zorg bij ouderen is niet duurder of complex, het werkt zelfs kostenbesparend. Waarom zouden we een cliënt in de ochtend wassen volgens de regels, als de cliënt dit in de avond wil, hierdoor veel rustiger is en dit ons ook tijd bespaart?” Het advies dat Astrid heeft voor andere zorgverleners: “Kies bewust voor de juiste bejegening en benadering. Hiermee creëer je voor de cliënt een thuis.”

“Belevingsgerichte zorg kan een aanpassing op basis van de wensen en behoeften van de bewoner in het eetpatroon of verzorgingsproces zijn. De cliënt wil ‘s ochtends graag eerst 2 zachtgekookte eieren of mevrouw wil in bad met water van 28 graden.”

Ook de innovatieve zorgtechnologie is onmisbaar binnen de belevingsgerichte zorg. Zo biedt de ‘Qwiek.up’ de mogelijkheid tot belevingsgerichte activiteiten en kun je door middel van belevingsmodules een unieke en persoonlijke beleving creëren voor de cliënt. Op deze manier is de Qwiek.up een ideaal middel om onder- en overprikkeling te voorkomen, het welzijn van de cliënten te verhogen én de tijdsdruk voor de verzorger te verlagen.

Het structureel doorvoeren van belevingsgerichte zorg, al dan niet met het gebruik van zorgtechnologie, is de sleutel om de zorgen in de zorg het hoofd te bieden. De juiste implementatie brengt vele voordelen mee voor zorginstellingen en het verzorgend personeel. Hierdoor draait het niet om de risico’s, maar staat de cliënt weer op nummer 1.